İsmet Zeki Eyuboğlu. Tarihin ilkeleri. İstanbul, Say, 1991.

Tarih bir bilinç varlığıdır. Bu özelliği yüzünden boyuna gelişen, geçmişin üzerine yeniyi kuran, yükselen bir basa-maklar düzenidir. Onda geriye dönüş olmadığı gibi değiş-meyen, boyuna yinelenen bir örnek, bir ölçek de aranmaz. Değişmeyen bir varlığın tarihi olmaz, onu tarihin sınır-ları içinde açıklama olanağı da yoktur. Belli bir ölçeğe gö-re kalan, bütünlüğünü koruyan varlıkların tarih bakımından taşıdığı değer onları sınırlı bir ortamda görmenin sağladığı anlamlandırmaya bağlıdır. Burada tarih değil, tarihin akışı içinde göze çarpan nesneler sözkonusudur. Tarihin akışı, bu değişmeyen nesneyi ortadan kaldırmaz, onu unutulmuşluğun uçurumuna sürüklemez, bir kıyıya atar, onunla ilgilenecek bilimin olaya elkoymasını bekler. Tarihte katı-laşmak sözkonusu değildir. Katılaşmak belli bir yerde kal-mak, kendini sınırlandırmaktır, değişmezliktir.