GERIYƏ

Cebir Biliminde Fayda ve İknâ, el-Mümti‘ fî Şerhi’l-Mukni‘

Müəllif İbnü’l-Hâim
Nəşr olunduğu il 2021
Elm sahəsi Ensklopediya, sorğu kitabları
Nəşriyyat Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık
Nəşr yeri İstanbul

İbnü’l-Hâim. Cebir Biliminde Fayda ve İknâ, el-Mümti‘ fî Şerhi’l-Mukni‘. İstanbul, Bilnet Matbaacılık ve Yayıncılık, 2021.

İbnü’l-Hâim olarak bilinen Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Muhammed b. İmâd el-Karâfî el-Mısrî Kahire’de doğup büyümüş, eğitimini de burada almıştır. Daha sonra Kudüs’e giden İbnü’l-Hâim vefat edinceye kadar Sâlihiyye Medresesi’nde ders vermiştir. Birçok eser kaleme alan müellifin en önemli eserlerinden birisiel-Mukni‘ ismini verdiği cebir kasidesidir. Elli dokuz beyitlik bu kasideye hem bizzat müellif hem de başka matematikçiler tarafından çeşitli şerhler yazılmıştır. Müellifin yazdığı şerhler arasından el-Mümti‘ fî Şerhi’l-Mukni‘ daha çok tutulmuştur. Dört bölümden oluşan bu şerhte öncelikle bilinmeyen türler, isimleri ve üsleri incelenmiş; peşinden gelen iki fasılda, bunlarda dört işlem ve altı cebirsel denkleme yer verilmiştir. Sonunda ise denklemlerin nasıl ele alınacağı ve örneklerine değinilerek kitap bitirilmiştir. Hem cebrin meselelerinin büyük çoğunluğunu ihtiva etmesi hem de cebir tarihine ve tartışmalarına dair verdiği bilgilerle ansiklopedik bir eser hüviyetine bürünmesi el-Mümti‘yi önceki eserlerden ve benzerlerinden ayırmış, ön plana çıkarmıştır.