GERIYƏ

Tamâmü’l-Feyz Fî Bâbi’r-Ricâl

Müəllif İsmâil Hakkı Bursevî
Nəşr olunduğu il 2020
Elm sahəsi Ədəbiyyat və dilçilik
Nəşriyyat İmak Ofset Basım Yayın
Nəşr yeri İstanbul

İsmâil Hakkı Bursevî. Tamâmü’l-Feyz Fî Bâbi’r-Ricâl. İstanbul, İmak Ofset Basım Yayın, 2020.

On yedi bölümden meydana gelen eserin ilk altı bölümünde, tarîkatların mahiyeti ve esasları ile ilgili temel ve önemli bilgilere değinilmiştir. Yedinci bölümde Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin fazîlet ve meziyetlerinden bahsedilmiş, bazı görüşleri üzerinde durulmuş ve ona yöneltilen birtakım eleştirilere cevap verilmiştir. Sekizinci ve on altıncı bölümler arasında, Osman Fazlı Efendi ile ilgili biyografik bilgiler verilmiş; onun mânevî kişiliği, tasavvufî yönü ve derecesinden bahsedilmiştir. Eserin bu bölümleri; XVII. yüzyıl Osmanlı toplumu, tekkelerin işleyişi, şeyh-mürîd ilişkileri, tarîkat ve tekke mensuplarının durumu, birbirleriyle ve toplumun diğer kesimleriyle ilişkileri gibi konularda önemli bilgiler ihtiva etmektedir. On altıncı bölüm; Bursevî’nin ailesi, doğumu, yetişmesi, Edirne’de Osman Fazlı Efendi’nin halifesi Abdülbâki Efendi’nin dergâhındaki eğitimi, Osman Fazlı Efendi’ye intisabı, İstanbul’daki eğitimi ve şeyhinin halifesi olarak çeşitli bölgelerdeki faaliyetleri hakkındadır. Bursevî’nin 1103/1692 tarihine kadar olan hayatı ile ilgili en önemli ve ayrıntılı kaynak bu otobiyografidir. Eserin hacim olarak yaklaşık dörtte birini oluşturan on yedinci ve sonuncu bölümde, Bursevî’nin şeyhini ziyaretleri sırasında onun özel ve genel sohbetlerinden ve vaazlarından tuttuğu notlar yer alır.