Əbülfəz Bərəkət. Şərqin qapısı Naxçıvan diyarı: sosial-iqtisadi oçerk: I cild. Bakı, Azərbaycan nəşriyyatı, 2006.

Görkəmli iqtisadçı alim, professor Əbülfəz Bərəkətin (Qasımov) qələmə aldığı "Şərqin qapısı Naxçıvan diyarı: sosial-iqtisadi oçerk" əsərinin birinci cildi Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasının qədim dövrlərdən başlayaraq tarixini sosial-iqtisadi baxımdan təhlil edən fundamental bir tədqiqatdır. Müəllif Naxçıvanın "Şərqin qapısı" kimi strateji əhəmiyyətini əsas götürərək, diyarın zəngin tarixini iqtisadi və sosial proseslər müstəvisində araşdırır. Kitabın birinci cildi aşağıdakı əsas mövzuları əhatə edir: Coğrafi mövqe və təbii şərait: Naxçıvanın unikal coğrafi mövqeyi, iqlimi, relyefi, təbii sərvətləri və bunun regionun iqtisadiyyatına, məskunlaşmasına və strateji roluna təsiri geniş şəkildə təsvir edilir. Tarixi təsərrüfat həyatı: Əsərdə qədim dövrlərdən başlayaraq Naxçıvan əhalisinin əsas məşğuliyyət sahələri olan əkinçilik, maldarlıq, sənətkarlıq (dulusçuluq, misgərlik, xalçaçılıq və s.) və ticarət əlaqələri ətraflı şəkildə təhlil olunur. Böyük İpək Yolu üzərində yerləşməsinin regionun iqtisadiyyatına verdiyi töhfələr xüsusi vurğulanır. Sosial-ictimai quruluş: Müxtəlif tarixi dövrlərdə (qədim dövr, orta əsrlər, xanlıqlar dövrü və s.) Naxçıvanda mövcud olmuş sosial strukturlar, torpaq mülkiyyəti formaları, vergi sistemi və əhalinin sosial təbəqələşməsi kimi məsələlərə aydınlıq gətirilir. Strateji əhəmiyyət: Kitabda Naxçıvanın sadəcə bir məkan deyil, həm də müxtəlif sivilizasiyaların və dövlətlərin maraqlarının toqquşduğu geosiyasi bir mərkəz olduğu fikri elmi dəlillərlə əsaslandırılır. Müəllif, bir iqtisadçı alim kimi, tarixi hadisələrə sırf xronoloji yanaşmaqdan daha çox, onların arxasında duran iqtisadi səbəb və nəticə əlaqələrini üzə çıxarmağa çalışır. Əsər zəngin faktoloji materiallara, arxiv sənədlərinə və elmi mənbələrə əsaslanaraq yazılmışdır. "Şərqin qapısı Naxçıvan diyarı"nın bu cildi tarixçilər, iqtisadçılar, naxçıvanşünaslar, coğrafiyaçılar, eləcə də ali məktəb tələbələri və Naxçıvanın zəngin tarixi ilə maraqlanan geniş oxucu kütləsi üçün dəyərli bir elmi mənbədir. Bu kitab Naxçıvanın çoxşaxəli sosial-iqtisadi mənzərəsini və tarixi inkişaf dinamikasını anlamaq üçün fundamental bir bələdçi rolunu oynayır.